Kế toán sáng tạo - Nhằm thao túng báo cáo tài chính trong doanh nghiệp

Trong bài viết dưới đây Phân tích tài chính sẽ trình bày các vấn đề cơ bản về Kế toán sáng tạo - Nhằm thao túng Báo cáo tài chính của doanh nghiệp

Trong các thông tin trên báo cáo tài chính (BCTC) thì thông tin lợi nhuận được nhà đầu tư quan tâm nhiều nhất và cũng là thông tin mà nhà quản lý có xu hướng tác động vào nhiều nhất

Trong những năm gần đây, với việc một loạt các công ty niêm yết công bố kết quả kinh doanh thay đổi giữa trước và sau kiểm toán, đã gây nhiều lo lắng cho nhà đầu tư và các cơ quan quản lý

Kế toán sáng tạo là một chủ đề nghiên cứu thu hút nhiều sự quan tâm, vì nó liên quan đến việc điều chỉnh số liệu kế toán thực tế theo cách ban điều hành mong muốn, thông qua việc lợi dụng các quy định kế toán hiện hành hoặc phớt lờ các quy định này.

Xem thêm: Học phân tích báo cáo tài chính ở đâu tốt

Trước khi đi sâu vào phân tích chúng ta cần hiểu được khái niệm về kế toán sáng tạo:

Kế toán sáng tạo là gì? học kế toán tổng hợp online miễn phí

Kế toán sáng tạo (KTST) được hiểu là sự thao túng các con số, nhằm tạo ra một kết quả như mong muốn và có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau

KTST luôn cố gắng thổi phồng giá trị trong BCTC. Một số người cho rằng, kế toán sáng tạo nhằm mục đích che giấu thực chất tài chính của doanh nghiệp, nhưng KTST về cơ bản là hợp pháp

• KTST là sự lựa chọn có chủ ý các quy định kế toán nhằm thao túng lợi nhuận, để hướng tới mục tiêu bởi các cấp quản lý hoặc để làm lợi nhuận trở nên đẹp hơn
• KTST là việc sử dụng kế toán tích cực hoặc kế toán đáng nghi ngờ nhằm đạt được kết quả mong muốn, thường là lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu cao
• KTST bao gồm: Bán tài sản với giá thấp, chuyển giao số lượng hàng hóa lớn vào cuối năm mà không thực hiện ghi giảm lượng hàng tồn kho đã bị giảm giá trị trước đó

Có thể hình dùng KTST bao gồm: mẫu phiếu thu theo thông tư 200

• Kế toán cứng: Những sự lựa chọn có chủ ý các hoạt động kế toán dựa trên các nguyên lý kế toán, nhằm mục đích đạt được kết quả mong muốn dựa trên GAAP
• Quản lý lợi nhuận: Những thao túng lợi nhuận để hướng tới một mục tiêu đã đặt trước được thực hiện, bởi các cấp quản lý và các nhà phân tích của công ty, hoặc để làm lợi nhuận trở nên đẹp hơn
• Gian lận báo cáo: Cố ý sai sót trọng yếu hoặc thiếu sót trong các BCTC, nhằm đánh lừa người sử dụng báo cáo chứng chỉ kế toán viên

Các thủ thuật Kế toán sáng tạo

Tài sản bị thổi phồng có xu hướng ngày càng gia tăng, khi nhà quản trị có ý định làm tăng thu nhập. Một số thủ thuật thổi phồng tài sản phổ biến như sau:

• Trì hoãn việc ghi giảm giá trị tài sản ngắn hạn
• Ghi nhận thấp hơn khoản dự phòng đối với nợ xấu
• Đẩy nhanh tiến độ ghi nhận doanh thu khóa học xuất nhập khẩu online
• Trì hoãn việc ghi giảm giá trị tài sản dài hạn
• Ghi nhận thấp hơn giá trị hao mòn tài sản dài hạn

Tài sản bị ghi nhận thấp hơn thực tế

Tài sản bị ghi nhận thấp hơn thực tế khi nhà quản trị có xu hướng muốn giảm lợi nhuận. Việc đánh giá thấp hơn tài sản và chi phí cũng có thể được thực hiện trong năm có kết quả kinh doanh đặc biệt tồi tệ, khi nhà quản trị quyết định làm sạch báo cáo bằng việc đánh giá thấp hơn khoản thu nhập trong giai đoạn hiện tại, để tạo ra kết quả kinh doanh ấn tượng trong những năm tiếp theo học kế toán qua video

Các thủ thuật ghi nhận giá trị tài sản thấp hơn thực tế tổng hợp bao gồm 5 trường hợp chủ yếu đó là:

• Tài sản ngắn hạn hoặc dài hạn bị ghi giảm quá mức
• Các khoản dự phòng được ước tính trích lập quá cao
• Tài sản cho thuê tài chính chuyển ngoại bảng
• Ghi giảm các khoản nợ phải thu đã bán cho các tổ chức tài chính
• Tài sản vô hình chủ yếu không được vốn hóa

Nợ phải trả bị ghi nhận thấp

Các khoản nợ phải trả bị ghi nhận thấp, khi doanh nghiệp đang gặp khó khăn và nhà quản trị muốn cho nhà đầu tư thấy được bức tranh lạc quan về các rủi ro tài chính của doanh nghiệp. Nợ phải trả có thể bị ghi nhận thấp trong các điều kiện: Ghi nhận doanh thu quá mức bảng tài khoản theo thông tư 200

Các khoản nợ phải trả dài hạn ngoại bảng

Nghĩa vụ về tiền lương và các khoản phải trả sau khi người lao động nghỉ hưu bị ghi nhận thấp

Ảnh hưởng của KTST tới Doanh nghiệp

Việc sử dụng KTST hợp pháp và gian lận kế toán có ranh giới không rõ ràng và rất khó xác định. Chính vì vậy, đây là ảnh hưởng tiêu cực đầu tiên có thể có tới doanh nghiệp, khi người thực hiện KTST không hiểu rõ bản chất hành vi của mình có bị coi là phạm pháp hay không chứng chỉ kế toán trưởng

KTST còn ảnh hưởng tới mục tiêu dài hạn của doanh nghiệp, đôi khi người ra quyết định chỉ nhìn thấy lợi ích trước mắt trong ngắn hạn mà bỏ qua các mục tiêu lớn trong dài hạn của doanh nghiệp.

Một số hành vi KTST kéo dài hay lặp lại nhiều lần có thể dần gây tổn thất lớn cho doanh nghiệp, công ty lạm dụng và bị phụ thuộc vào KTST khóa học xuất nhập khẩu logistics online

Việc kết luận KTST có lợi hay gây hại cho doanh nghiệp, phần lớn tùy thuộc vào lý do, động cơ, cách thức sử dụng, bản chất và sự kiểm soát hành vi kế toán của doanh nghiệp

Trong xu thế hội nhập kinh tế toàn cầu, các hình vi KTST cần được kiểm soát chặt chẽ nhằm đáp ứng yêu cầu về minh bạch và chất lượng công bố thông tin.

Thị trường chứng khoán tại Việt Nam đã và đang bước dần vào giai đoạn ổn định, chất lượng thông tin BCTC của các công ty niêm yết ngày càng được quan tâm. Do đó, cần thiết phải đánh giá các BCTC đó có sử dụng các thủ thuật KTST hay không

Nguồn tham khảo: Tạp chí Kế toán và Kiểm toán

Trong bài viết dưới đây Phân tích tài chính đã trình bày các vấn đề cơ bản về Kế toán sáng tạo - Nhằm thao túng Báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Mong rằng những thông tin trong bài viết sẽ hữu ích với bạn đọc!

Xem thêm: Khóa học phân tích báo cáo tài chính chất lượng tốt nhất Hà Nội