Những lưu ý khi đọc và phân tích báo cáo tài chính để đầu tư

Những chỉ số tài chính cơ bản thường được các nhà phân tích sử dụng để có thể đánh giá được tình hình tài chính của doanh nghiệp đã được trình bày trong các nội dung trước. Trong bài viết này Phân tích tài chính sẽ đi sâu vào các mục cần chú ý trên Báo cáo tài chính gồm:

• Bảng cân đối kế toán
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Những lưu ý khi đọc và phân tích báo cáo tài chính

Những mục cần chú ý khi đọc Bảng cân đối kế toán

1. Tiền và các khoản tương đương tiền qua các năm có tăng lên không

• Chỉ tiêu này cho thấy khả năng làm ra tiền của doanh nghiệp

2. Các khoản phải thu của khách hàng/doanh thu

• Con số của chỉ tiêu này càng cao cho thấy doanh nghiệp bị chiếm dụng vốn càng nhiều hoặc doanh thu đã bị xào nấu, tệ hơn là phải thu của khách hàng nhưng không biết đến bao giờ mới thu được.

3. Trả trước người bán ngắn + dài hạn hàm vlookup

• Nếu như trả trước thật thì đây không phải là một hành động khôn ngoan. Còn tệ hơn đây là một nghiệp vụ bút toán chuyển tiền ra ngoài nếu các kỳ sau thấy trích lập dự phòng.

4. Phải thu về cho vay ngắn + dài hạn học xuất nhập khẩu online

• Người phân tích cần xem thuyết minh báo cáo tài chính là cho ai vay và bao giờ thu được? Nếu mập mờ thì doanh nghiệp đang bị chiếm dụng vốn.

5. Đầu tư tài chính dài hạn (liên kết + đơn vị khác)

• Nếu có lãi trên 9-10%/năm thì doanh nghiệp đang hoạt động tốt. Còn thấp hơn lãi ngân hàng, hoặc xấu hơn là lỗ thì khả năng doanh nghiệp chuyển tiền ra ngoài là rất cao.

6. Tài sản ngắn hạn + dài hạn khác (các khoản tạm ứng)

• Nếu những khoản này rất mập mờ thì cần phải xem thuyết minh báo cáo tài chính cho rõ.

7. Nợ phải trả qua các năm

Nếu khoản nợ phải trả qua các năm tăng thì chi phí tài chính sẽ tăng trong tương lai, sau khi nợ tăng thì tổng tài sản sẽ tăng, ROA giảm nếu doanh thu và lợi nhuận không tăng tương xứng. Doanh nghiệp sử dụng vốn không hiệu quả. bài tập nguyên lý kế toán

8. Hàng tồn kho quá nhiều, liên tục tăng qua các năm. Tăng nhanh hơn cả tốc độ doanh thu báo động đỏ.

9. Chứng khoán kinh doanh

• Thường các doanh nghiệp sẽ trích lập lỗ khoản này, dù có lãi cũng nên xem xét. Đối với các doanh nghiệp mang tiền đi đầu tư chứng khoán thì người đầu tư nên cẩn trọng.

10. Khoản xây dựng cơ bản dở dang

• Các bạn nên xem xét thuyết minh báo cáo tài chính xem đây là dự án gì, đôi khi dự án đã bị thôi phồng lên. Ví dụ 100 tỷ nói lên 1000 tỷ (Những nhà đầu tư không đến tận nơi nên không thể kiểm chứng được).

Trên đây là 10 điểm các bạn cần lưu ý khi xem Bảng Cân đối kế toán của một doanh nghiệp.

Báo cáo hoạt động kết quả kinh doanh

Khi nhìn vào báo cáo hoạt động kết quả kinh doanh thì đầu tiên các bạn cần nhìn là mức độ rủi ro của doanh nghiệp, đối với các đối thủ cùng ngành, sau đó mới xem xét chất lượng lợi nhuận.

Một công ty mà có biên lợi nhuận gộp thấp (10-12%) thường kéo theo rủi ro lớn về thị phần, nếu như đối thủ cạnh tranh tăng chiết khấu lên, hạ giá thành xuống thì doanh nghiệp mà có biên lợi nhuận gộp thấp sẽ mất thị phần...v.v.. học xuất nhập khẩu online tại tphcm

Phân tích lợi nhuận:

• Đầu tiên xem lợi nhuận có đến từ hoạt động kinh doanh chính không, hay đến từ hoạt động tài chính. Và lợi nhuận này có bền vững không?
• Thứ 2 là rủi ro tài chính: lợi nhuận trước thuế và lãi vay/ chi phí lãi vay.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Dòng tiền hoạt động kinh doanh rất quan trọng, khi đọc và phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp các bạn cần lưu ý.

Để hiểu rõ về tâm quan trọng của dòng tiền hoạt động kinh doanh các bạn xem qua ví dụ dưới đây:

“Bạn bỏ ra 10.000.000 đồng bắt đầu kinh doanh với mặt hàng là Quần bò:

Vòng 1: học nghiệp vụ xuất nhập khẩu

Nhập về 1 loại Quần tây 50 cái, size 26,27,28,29 và 30, mỗi size 10 cái

Giá vốn: 200.000/cái, giá bán: 250k/cái, lời 50k/cái.

Bạn bán được 40 cái, còn lại 10 cái. Như vậy Thu về: 10.000.000 đồng, lời 2.000.000, tồn kho 2.000.000 đồng. Vậy chúng ta nhìn thấy lợi nhuận nằm hết ở hàng tồn kho

Vòng 2: học kế toán qua video

Nhập tiếp lô Quần tây thứ 2, số lượng 50 cái. Lần này bạn bán được 30 cái tồn thêm 20 cái là 30 cái. 30 cái bán được thu về: 7.500.000 đồng, lời 1.500.000 đồng, tồn kho: 6.000.000 đồng sau 2 lần lấy hàng mình chỉ còn 7.500.000, tổng lời 3.500.00 đồng. Nhưng thực tế nằm hết ở hàng tồn kho 6.000.000 đồng.

Vòng 3:

Nhập tiếp lô Quần tây thứ 3 là 60 cái. Bạn bắt đầu phải đi vay 4.500.000 đồng để mua đủ. Lần này bạn chỉ bán được 30 cái, thu về 7.500.000 đồng lãi 1.500.00 đồng.

Mấy cái trước bị lỗi mốt, hoặc size quá nhỏ, quá to không bán được. Tổng tồn 10+20+30= 60 cái, tồn 12.000.000 đồng và vẫn đang nợ 4.500.000 đồng.

Qua 3 vòng, bạn còn cầm trong tay 7.500.00 đồng, nợ 4.500.00 đồng, lời ghi nhận 5.000.000 đồng nhưng nằm ở hàng tồn lúc này lên đến 12.000.000 đồng.

Bài toán lúc này bạn bị thiếu hụt dòng tiền, vì lợi nhuận nằm tất cả hàng tồn kho. Hàng lỗi mốt, size nhỏ, và giảm giá trị, muốn bán được bạn phải thanh lý để thu tiền về, có khi phải bán lỗ.

Muốn tiếp tục duy trì kinh doanh, bạn phải vay thêm nợ là 2.500.000 đồng nữa cho vòng tiếp theo, đến vòng sau là cụt vốn... Và có thể sẽ tiếp tục thiếu hụt dòng tiền trầm trọng thêm nữa.

Lợi nhuận 5.000.000 đồng nghe có vẻ thực tế nhưng thật ra nó đang nằm ở các khoản hàng tồn kho, cần phải bán giá thấp hơn để thu hồi vốn. Tương tự, đối với khoản phải thu của Doanh nghiệp cũng vậy, nếu việc bán hàng ghi nhận doanh thu nhưng không thu được tiền.

Sau đó, bạn phải phải đi vay nợ. Lấy cái phải trả lãi (là vay nợ) đi tài trợ cho cái không được nhận lãi (khoản phải thu hay tồn kho).

Bài toán dòng tiền hoạt động kinh doanh luôn là một bài toán nan giải đối với tất cả các nhà quản trị và điều hành doanh nghiệp hiện nay.”

Kinh nghiệm rút ra: lớp học xuất nhập khẩu

• Doanh nghiệp đôi khi có doanh thu có lợi nhuận nhưng chưa chắc đã có dòng tiền, càng tăng trưởng nhanh thì càng nợ, gánh nặng chi phí lãi vay đè lên doanh nghiệp, một khi gặp nền kinh tế xấu, hay có biến số lớn thì doanh nghiệp có khả năng phá sản...
• Có những doanh nghiệp doanh thu và lợi nhuận đi lùi, nhưng lại hoạt động tốt. Vì họ chiếm dụng vốn từ các nhà cung cấp, họ quản trị được dòng tiền, họ có chính sách thu hồi công nợ tốt...

Vì vậy, các nhà đầu tư hãy luôn cẩn trọng với các doanh nghiệp có dòng tiền hoạt động kinh doanh âm, và hãy tìm hiểu mô hình hoạt động kinh doanh của chính doanh nghiệp.

Trên đây là những chia sẻ của Phân tích tài chính giúp các bạn có thêm những kiến thức cần thiết khi đọc và phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp. Để hiểu hơn về cách phân tích báo cáo tài chính các bạn nên tham khảo: Khóa học tài chính cho người không chuyên (không yêu cầu kiến thức đầu vào) hay khóa học phân tích báo cáo tài chính để được các chuyên gia hướng dẫn chi tiết